نحوه تولید عسل طبیعی و علت فساد ناپذیری آن

عسل طبیعی ماده ای  عجیب و شگفت آور است. بر خلاف سایر مواد غذایی، با گذشت زمان فاسد نمی شود. از قدیمی ترین نمونه شناخته شده عسل، در مقبره های مصر باستان و مربوط به به حدود ۳۰۰۰ سال قبل می باشد ، که هنوز هم کاملا سالم و قابل خوردن بود. در واقع می توان گفت عسل طبیعی تاریخ انقضایی ندارد. برای شناخت دلایل عدم فساد پذیری عسل ابتدا نگاه کوتاهی بر روند و نحوه تولید عسل توسط زنبوران می پردازیم.

نحوه تولید عسل توسط زنبوران :

عسل مشتق شده از شهدِ گیاهان ، ترکیبی از قند های مختلف (۴۵ درصد)، پروتئین ها، و ترکیبات دیگر، بصورت محلول در آب  می باشد. قند غالب موجود در شهد ساکاروز است. در واقع نقش کلیدی زنبور عسل در تبدیل شهد جمع آوری شده از گیاه به عسل طبیعی نمایان می شود.زنبور عسل دارای دو معده مجزا می باشد که فرآیند فراوری و تبدیل شهد به عسل در معده عسل زنبور که جدای معده معمولی زنبور است صورت می گیرد.زنبورهای کارگر ، شهد جمع آوری شده را می مکند و وارد معده عسل خود می کنند و با اضافه کردن آنزیم انورتاز به شهد و با تکرار این فرآیند (قی کردن و دوباره مکیدن) ساکارز موجود در عسل را به قندهای ساده تری مثل گلوکز و فرکتوز تبدیل می کنند. و طی این فرآیند رطوبت شهد گرفته و به غلظت مورد نظر می رسد .حدودا ۷۰ درصد شهد رطوبت است که زنبوران کارگر این درصد را به کمتر از ۲۰ درصد کاهش می دهند. فرآیند تبدیل شهد به عسل حدود ۱ تا ۳ روز بطول می انجامد.

دلایل فساد ناپذیری عسل طبیعی:

مقدار آب (رطوبت) عسل طبیعی:

در واقع مقدار رطوبت (حدودا ۱۷ درصد) عسل به خیلی از باکتری ها اجازه فعالیت در عسل را نمی دهد. به هر دلیلی اگر مقدار رطوبت عسل افزایش یاید به فرآیند تخمیر و فساد عسل منجر می شود. بنابراین تنها راهی که میتوان از فاسد شدن عسل جلوگیری کرد این است که حتما عسل را در یک جای کاملاً خشک نگهداریم تا مانع از فاسد شدن آن گردیم.

اسیدی بودن عسل طبیعی :

عسل طبیعی یک ماده اسیدی با PH حدود ۴ می باشد. اسیدهای مانند اسید اگزالیک و اسید فرمیک در عسل موجود و باعث عدم فساد پذیری عسل طبیعی می شوند.اسید غالب موجود در عسل طبیعی اسید گلوکونیک می باشد. شکم زنبورها حاوی آنزیم اکسیداسیون گلوکز میباشد که هنگام استخراج شهد عیل به آن اضافه میشود. مخلوط این آنزیم و شهد عسل باعث ایجاد اسید گلوکونیک و پرواکسید هیدروژن میشود. همچنین پرواکسید هیدروژن مانند سد دفاعی در برابر هر میکروبی که بخواهد در داخل عسل رشد کند قرار میگیرد و مانع از رشد آن می شود.